Hoewel de toeristische sector goed draait, heeft Zuid-Afrika een negatief imago gekregen de afgelopen jaren. De geschiedenis was best roerig. Met de afschaffing van de apartheid in 1990 werd verkondigd dat er gelijke kansen voor iedereen zouden komen. De uitvoering lukte maar sporadisch en kreeg een rauwe bijsmaak. Hier geldt: red jezelf, vind manieren om overeind te blijven. Met veel grote problemen, zoals elektriciteitsuitval, watertekort, wegvallen van het treinnetwerk en het failliet van South African Airlines. Iedereen zoekt nu zijn weg. Jaarlijks komen er veel vluchtelingen uit omliggende landen naar Zuid-Afrika, nog steeds het welvarendste land in de regio, en dus aantrekkelijk voor mensen op zoek naar werk. Het overgrote deel van de inwoners van Kaapstad leeft in de arme wijken, ook wel ‘informal settlements’ genoemd. De Rand, het betaalmiddel, is zwak. En de natuur laat van zich horen met recent veel overstromingen en bosbranden.
Township Kayelitsha
Op de uitgestrekte Kaapse vlakte zijn gemeenschappen ontstaan. Khayelitsha ligt op een lage vlakte zandgrond met nauwelijks tot geen begroeiing. Kleine huisjes werden gebouwd, families trokken na de afschaffing van de apartheid uit de binnenlanden naar de Kaap in de hoop op werk. Langzaam maar zeker ontstonden er wijken, steeds groter, met huizen van steen, maar ook met veel illegale huisjes van golfplaten, hout en rondzwervend afval. Khayelitsha is de grootste en gevaarlijkste township van Kaapstad, met 2 miljoen inwoners. Khayelitsha betekent ‘nieuw thuis’ in isiXhosa, de taal van de grootste bevolkingsgroep van het land, de Xhosa, en groeit nog altijd. Veel inwoners zijn werkloos. Je ziet er veel ondernemende jongeren.
Waldorf School Zenzeleni
Te midden van Khayelitsa ligt Waldorf School Zenzeleni, die in 1999 opgericht werd door een groep ouders wiens kinderen naar het Noluthando Day Care Centre gingen, dat werd gerund door kleuterjuf Mavis Mbaba. Zij deed haar vrijeschoolopleiding via het Centre for Creative Education (CCE) in Kaapstad. Na de start met 1 lokaal zijn ze steeds verder uitgebreid tot momenteel 224 leerlingen, van kleuterklas tot en met klas 7. Inmiddels werken verschillende docenten van het CCE op Zenzeleni als klassenleerkracht. 70% van de kinderen woont in Khayelitsha zelf, 30% komt uit de omgeving van Khayelitsha en maakt gebruik van transporttaxi’s. Zuid-Afrika is een land met grote verschillen. Voor veel gezinnen is vrijeschoolonderwijs een keuze vanwege het Engelstalig onderwijs, de kleine klassen en de extra vakken die kinderen voorbereiden op een betere toekomst.
Het leerkrachtenteam, opgeleid aan het CCEopleidingsinstituut voor vrijeschoolonderwijs, runt de school en neemt gezamenlijk besluiten. Er is net als op andere vrijescholen in Zuid-Afrika geen aparte directie. Huidige CCE-studenten komen een praktijksessie doen op Zenzeleni, Workplace Integrated Learning (WIL) genoemd.
Het curriculum dat de leerkrachten hanteren is grotendeels op het christendom gebaseerd gezien de christelijke populatie van de school. De leerkrachten verweven wel verhalen uit de eigen cultuur in het onderwijs, dit noemen zij ‘african influenced waldorf curriculum’. Leerkrachten worstelen met de balans tussen het vrijeschoolcurriculum en het academische leerplan, het landelijke curriculum dat zij dienen te volgen voor financiele steun. Omdat zij voor een deel afhankelijk zijn van overheidssubsidie, is het noodzakelijk dat zij naast het vrijeschoolcurriculum ook aan dit academische leerplan voldoen.
Zenzeleni is een fijne en veilige plek voor al die kinderen die opgroeien in een wereld vol geweld en armoede. Op school vinden zij de veiligheid en geborgenheid. De rijkdom van de vertelstof en de kunstzinnige vakken doet de kinderen bloeien. Zij maken kennis met verhalen uit de verschillende culturen die dit land rijk is, maar ook met verhalen van culturen van het hele afrikaanse continent. Voor de kinderen vormen de leerkrachten een levend voorbeeld van samen leven en werken vanuit verschillende achtergronden, levensovertuigingen en inkomensniveau. Kinderen gaan hier heel graag naar school.
Wil je dit initiatief steunen, dan kunt u doneren op NL 03 TRIO 0212195050 t.n.v. Stichting Internationaal Hulpfonds onder vermelding van “Zuid-Afrika”.
