Geplaatst op

Column – Schouders ophalen

In de opleiding Vrijeschoolpedagogie voor VO-docenten schrijven docenten een column waarom zij op een vrijeschool werken. Lyno Storm (BC Broekhin) schreef deze column.


Haalt u nog even uw schouders op. Dit is vaak de standaard reactie op alle ongelijkheid en verwoesting die we op de wereld hebben. Alles ligt buiten ons bereik. Misschien haalt u naar aanleiding van deze opening nu ook wel uw schouders op. Waarom niet, lekker warm in uw huis onder het genot van een kop koffie of thee misschien? Ik zal de eerste zijn die zijn eigen hypocrisie erkent. Thuis hebben we meer ruimte dan nodig, de verwarming op 20 graden en twee auto’s voor de deur. We vliegen graag naar verre landen en hebben zelfs twee kinderen. We dragen merkkleding en doen boodschappen bij een van de grootste ketens in Nederland. Maar soms ben ik wel trots, dan eten we een dag geen vlees… Shame on me…. Maar eerlijk, ik weet niet waar ik moet beginnen. Alles voelt als druppels op een gloeiende plaat. De meeste druppels verdampen zelfs voordat het de plaat raakt. Ook deze gedachte valt onder het kopje smoes….


Toch is er iets waar ik wel blij van word en waardoor ik hoop houd. Dat is ons onderwijs, het vrijeschoolonderwijs. Het soort onderwijs waar zelfontplooiing en een gezonde eigenwijsheid worden gestimuleerd. Het is zo ingericht dat we naar de hele mens kijken. Aan alles wat ons tot mens maakt besteden we aandacht aan. Het hoofd, het hart en de handen worden allemaal als gelijke behandeld. De een niet belangrijker dan de andere. Met als basis altijd een goed gesprek. Ik stel me het vrijeschoolonderwijs voor als de aarde. De aarde met al zijn organismen. Het heeft allemaal aandacht nodig. Wanneer je de aarde de aandacht geeft die het nodig heeft dan zal het onvoorwaardelijk kunnen blijven geven. De aarde weerspiegelt zich in ons. De geschiedenis van wie we waren tot aan wie we nu zijn. Ons onderwijs is op zoek naar de balans in de mens als compleet wezen. Kinderen worden uitgedaagd om tot creatief denken te komen, om zo nieuwe dingen te laten ontstaan en een betere toekomst te creëren. Gelukkig mogen wij in dit onderwijs daar ons steentje aan bijdragen. Wij mogen de vlam doen ontsteken.


Haalt u uw schouders nog even met mij op…? Ik hoop voor onze leerlingen dat we het onderwijs bieden waardoor zij dat niet meer willen. Geen schouderophalende mensen meer, maar in balans met de omgeving en met elkaar. Dan hoop ik dat we elkaars verschillen gaan erkennen en vieren. Dat iedereen zijn ruimte krijgt en uitgaat van het vertrouwen. Want het gemeenschappelijke doel zal ondanks onze verschillen de boventoon voeren. Ik realiseer me aan het einde van dit moraliserende stuk dat het nadenken en schrijven over dit onderwerp wellicht tevergeefs is. Ik ben bang dat in de toekomst moraliteit een vergeten woord zal worden. Omdat deze te ver af staat van de consumptiemaatschappij. Ik leg mijn hoop bij onze kinderen, onze toppers.


Gelukkig is deze hoop niet gebaseerd op fata morgana’s. Onlangs kwam er een leerling naar mij toe met een klein cadeautje. Toen ik haar vroeg waarom, was het antwoord ‘zomaar’. Het was een steen die ze in een steenwinkeltje tegenkwam. De steen die ze voor mij mee had genomen was de eagle’s eye. Deze steen heeft bepaalde eigenschappen die ze me graag toewenste. Zonder dat ze het doorhad raakte ze me meer dan ze misschien bedoeld had. Ik voelde de tranen opborrelen. Ik wist niet goed hoe ik haar moest bedanken. Elk jaar rond deze tijd wanneer de bladeren van de bomen vallen worstel ik met mezelf. Het opgeven van veel dingen komt dan telkens weer om de hoek kijken. Nu is een van de eigenschappen van de steen dat hij helpt bij je emoties, bescherming en nog veel meer. Precies wat ik nodig had. Ik heb hem nu naast mijn bed liggen. Maar wat ik nog meer nodig had, dat was de leerling zelf. Een engelendaad. Zomaar. Een inspiratiebron van hoop die voor mij feller straalt dan de zon!


Lyno Storm

Geplaatst op

Donkere dagen vragen om goede voornemens

Nu het in ons land bijna midwinter is, trekken we ons terug in de warmte van onze huizen. Zoals de aarde zich klaarmaakt voor de winter, zo keren wij ook naar binnen toe. Die cyclus herhaalt zich iedere dag. Ons lichaam herstelt ’s nachts en we slapen een nachtje over alles wat ons bezighoudt. We verwerken ’s nachts informatie die we in ons lichaam en in ons hoofd opslaan. We komen dan tot oplossingen voor de problemen die we overdag tegenkomen. Verhalen zijn daarbij helpend. Ook wanneer we er met ons denken nog niet helemaal bij kunnen, kan een verhaal rust brengen. De nacht brengt raad en meer dan dat; ze brengt ook invallen en frisse ideeën. Dit gegeven is de basis voor het periodeonderwijs op de vrijeschool.


Op veel scholen staat dit schooljaar het opfrissen van het periodeonderwijs centraal. Veel leerkrachten  voelen de behoefte om oude waarden met nieuwe input te verbinden. Gezichtspunten die in onze tijd aan het veranderen zijn willen we integreren met de bekende ‘vrijeschoolperiodes’. Het gebruik van kinder- en jeugdliteratuur kan hierbij helpen. Er worden zoveel mooie, nieuwe boeken uitgegeven. En die boeken kunnen goed helpen bij de invulling van het periodeonderwijs.


Onze adviseur Annechien Wijnbergh kreeg van diverse kanten de vraag om mee te denken over een passend adventsverhaal om in de klas te vertellen of voor te lezen. En ontving Merel de Vink van Leesvink de volgende vragen: welke boeken passen bij welke periode? Welke boeken bij welk jaarfeest? We willen de (kinder- en jeugd)literatuur meer helpen koppelen aan de periode-inhouden. In dit artikel (en komende) geven we je boekentips die je niet alleen helpen bij het periodeonderwijs, maar ook bij een vak als begrijpend lezen. Boeken met mooie, inclusieve thema’s die kinderen kunnen helpen om de wereld om hen heen beter te begrijpen.


Klik hier voor de boekenlijst

 

Later in het jaar volgen net zulke lijsten, maar dan op zaakvakthema gekozen. Zo kunnen ook alle nieuwe collega’s, die momenteel op de scholen werken, gemakkelijker de koppeling maken tussen periode-inhoud, een vak als begrijpend lezen (zonder dat er een methode voor nodig is), en het nieuwe vak burgerschap. Het wordt een samenwerking: Merel maakt de boekenlijsten, Annechien biedt didactische ondersteuning om boeken te gebruiken bij periodeontwerp, begrijpend lezen en schrijven van teksten.


Wil je meer informatie over het aanleggen van een kwalitatieve boekencollectie die past bij het periode-onderwijs? Merel helpt en adviseert je graag. Merel en Annechien (namens alle taalcollega’s van BVS-schooladvies) werken graag samen en zijn te benaderen bij vragen rondom inrichten van boekencollecties en aanpak van begrijpend lezen en schrijven van teksten bij zaakvak- en taalperiodes.


Annechien Wijnbergh is bereikbaar op a.wijnbergh@bvs-schooladvies.nl en 06-52 05 59 43.

Merel de Vink is bereikbaar op merel@leesvink.nl en 06- 24 23 55 63.

Geplaatst op

Boek – Ontwikkeling van een schoolorganisatie

Half november komt een tweede boek in de serie onderwijs uit, bij uitgeverij Christofoor. In dit boek gaat Hans Passenier in op de ontwikkeling van leiderschap en organisatie in vrijescholen. Hij vindt uitgangspunten die kunnen helpen bij de ontwikkeling van schoolorganisaties en het leiderschap daarvan in de toekomst.

 

Zijn stelling is dat het onderwijs dat gegeven wordt richting gevend moet zijn voor de organisatie en het leiderschap. Ook dat de opvoeder niet een timmerman moet zijn, maar een tuinier, omdat kinderen divers zijn en verschillende mogelijkheden hebben.

 

De horizontale en verticale dimensies zijn richtinggevend voor zowel de blik op het leiderschap als de richting van de organisatie.

 

De schoolgemeenschap blijkt een plaats voor de innerlijke ontwikkeling van ieder individu in die gemeenschap. 

Het boek is verkrijgbaar bij de boekhandel en vanaf nu al te reserveren. ISBN: 9789060389577