Laten we als uitgangspunt nemen dat de kinderen het heerlijk vinden om te bewegen; ze genieten hier volop van en leren met hun lichaam. De nieuwe regels rond het bewegingsonderwijs zijn dus een uitnodiging aan ons om weer eens met nieuwe ogen naar ons aanbod in de kleuterklassen te kijken. Een mogelijkheid om vormen te zoeken, waarin we met veel plezier met de kinderen kunnen bewegen. Een kans om eens outside the box te denken. Hoe rijk is ons aanbod? Wat bieden wij al aan? Komen hierin alle bewegingsthema’s voldoende aan bod? Gaan we iets extra’s aanbieden als een circuit, een circusles, een gymles, vrijspelen in een speelzaal met gymmateriaal, een spelles met kringspelen of eenvoudige volksdansen? Moeten we de buitendag anders vormgeven? Gaan we tijdens het buitenspelen een gericht aanbod verzorgen? Hoe kunnen wij hierin ons ochtendspel en de onderste zintuigen betrekken? Wie in ons team is bevoegd hier supervisie aan te geven?
Vanaf 1 augustus 2023 dienen alle basisscholen te voldoen aan het amendement bewegingsonderwijs gegeven door bevoegde (vak)leerkrachten. Dit houdt in dat scholen 1,5 klokuren per week bewegingsonderwijs dienen te verzorgen voor alle leerlingen in het primair onderwijs. Dus ook voor de kleuterklassen.
Er is hierdoor enige beweging (onrust) ontstaan onder de kleuterleerkrachten. De scholen en besturen hebben de vrijheid om dit op eigen wijze in te vullen. Er zijn scholen die kiezen voor 45 minuten euritmie én 45 minuten een gymles door een gymleerkracht. Er zijn scholen die hun buitendag hierin betrekken of het door de kleuterleerkrachten zelf in laten vullen. Hierbij gaat de directie ervanuit dat er vormgegeven wordt aan de kerndoelen 57 en 58 (zie de links verderop in dit artikel). Duidelijk is in elk geval dat in het rooster zichtbaar moet zijn hoe er invulling aan deze wettelijke eis gegeven wordt.
Stappen zetten
Om hier samen stappen in te kunnen zetten, kun je bijvoorbeeld kijken bij een andere school hoe zij hiermee omgaan of wat voor mooie materialen er te krijgen zijn om het bewegingsonderwijs vorm te geven. Je kunt ook samen met een gymleerkracht nieuwe lessen ontwerpen, die passen bij onze/vrijeschool. Om het gesprek met elkaar hierover te kunnen voeren is het handig op de hoogte te zijn van de wettelijke eisen. We hebben ze hieronder opgenomen. Mocht je nog vragen hebben, dan kan je altijd contact opnemen met een van onze adviseurs (kleuters). We ontwikkelen ook een publicatie, waarin we de ontwikkeling van de motoriek bij kleuters en een rijk aanbod beschrijven. Houd onze nieuwsbrief en sociale media in de gaten. We verwachten in de loop van schooljaar 2023-2024 deze publicatie uit te geven.
Eisen aan een getuigschrift voor lesbevoegdheid voor primair onderwijs
Een PABO-diploma geeft enkel een bevoegdheid voor het geven van bewegingsonderwijs aan kleuters (groepen 1 en 2) in het primair onderwijs (po). Met een van volgende getuigschriften is een leerkracht bevoegd voor LO:
-
- een PABO-diploma behaald na 1 september 2005, met daarnaast een getuigschrift van de ‘Leergang vakbekwaamheid bewegingsonderwijs’;
-
- een PABO-diploma van vóór 1 september 2005, mits begonnen aan de opleiding vóór 1 september 2001 waarbij zintuiglijke en lichamelijke oefening onderdeel was van het onderwijsprogramma;
-
- diploma kleuterleidsteropleiding (KLOS; tot 1984);
-
- diploma pedagogische academie (tot 1984), met een ‘aantekening-j’ of ‘akte-j’. Dit getuigschrift geeft ook bevoegdheid voor het geven van LO op het vmbo.
Voor groepsleerkrachten, die werkzaam zijn in het primair onderwijs, geldt dat ze een brede of smalle bevoegdheid voor bewegingsonderwijs kunnen hebben. Ze zijn allemaal bevoegd om activiteiten vanuit de brede context (zoals bijvoorbeeld spelen op het schoolplein, bewegend leren en sportdagen) aan te bieden. Lees hier meer over de brede context, bevoegdheden en uitzonderingen.
Kerndoel 57
Bewegingsonderwijs – kerndoel 57 – SLO
De leerlingen leren op een verantwoorde manier deelnemen aan de omringende bewegingscultuur en leren de hoofdbeginselen van de belangrijkste bewegings- en spelvormen ervaren en uitvoeren.
De bewegingsthema’s zijn balanceren, klimmen, zwaaien, over de kop gaan, springen, hardlopen, mikken, jongleren, doelspelen, tikspelen, stoeispelen en bewegen op muziek.
Kerndoel 58
Bewegingsonderwijs – kerndoel 58 – SLO
De leerlingen leren samen met anderen op een respectvolle manier aan bewegingsactiviteiten deelnemen, afspraken maken over het reguleren daarvan, de eigen bewegingsmogelijkheden inschatten en daarmee bij activiteiten rekening houden.
Bij Arrangement: de opstelling van de toestellen, het aantal spelers, de veldgrootte en eventuele afbakeningen.
-
- De kinderen helpen bij het opruimen van het arrangement.
-
- Ze herstellen het arrangement op kleine onderdelen.
Bij Regelingen: regels en afspraken om de activiteit voor alle kinderen goed te laten verlopen.
-
- De kinderen houden zich aan de afspraken en spelregels.
-
- Ze accepteren een verplichte groepsindeling, maar kunnen ook in zelfgekozen groepjes werken.
-
- Ze leren dat je in een spel verschillende rollen en functies kunt hebben en kunnen een rol en/of functiewisseling ook aan.
-
- Ze bieden in veilige bewegingssituaties een helpende hand.
Bij Reflecteren:
-
- De kinderen kunnen aangeven waarom een bewegingsactiviteit makkelijker of moeilijker is.
-
- Ze kunnen een goede inschatting maken of er hulp nodig is om tot een goed bewegingsresultaat te komen.
- Ze hebben aandacht voor de bewegingsuitvoering en bewegingsresultaten van andere kinderen.
Voor vragen kun je contact opnemen met Cécile de Jong op c.de.jong@bvs-schooladvies.nl en 06-21 27 26 06 en Marijke Oerlemans op m.oerlemans@bvs-schooladvies.nl en 06-22 28 37 71.